DOĞUMUNUN 1000. YILINDA NİZAMÜLMÜLK ANLATILDI

Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı tarafından, Gaziantep Sanat Merkezi etkinlikleri kapsamında, Doğumunun “1000. Yılında Bilge Vezir Nizamülmülk ve Selçuklular” söyleşisi yapıldı.

Gaziantep Eski Adliye binasının restore edilerek Sanat Merkezi’ne dönüştürülmesiyle birlikte onlarca sanatsal ve kültürel etkinliğe sahne olan Gaziantep Sanat Merkezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Ortaçağ Tarihçisi, Doç. Dr. Erkan Göksu’nun konuşmacı olarak katıldığı söyleşi ile Selçukluların Bilge Veziri Nizamülmülk’ü, doğumunun 1000. Yılında andı. Söyleşiye, Selçuklu Devleti’ni anlatarak başlayan Göksu; Selçuklu devleti, yaklaşık 250 yıl boyunca hüküm sürmüş bir imparatorluktur. Sınırları 10 milyon km. bir alanı kapsayan, teşkilatlı, sağlam yapılı bir devletti. Günümüzde Selçuklu tarihi çalışan bir elin parmaklarını geçmiyor ne yazık ki, oysa bu devlet, Oğuz Türklerinin Kınık boyu tarafından kurulan bir imparatorluk. Hindukuş Dağları’ndan Batı Anadolu’ya ve Orta Asya’dan Basra Körfezi’ne kadar uzanan geniş bir alanı kontrol etmiştir. İsfahan, Nişabur, Merv, Hemedan, Rey, Halep, Şam, Semerkant gibi şehirleri kontrol etmiş, ilim yuvası haline getirmiştir diyen Göksu, sadece Selçuklular değil, mesela Gaznelileri çalışan hiç kimse yok, bu durum düşündürücü dedi.

Bilge Vezir Nizamülmük

Bu yıl, Bilge Vezir Nizamülmük’ün doğumunun 1000. Yılı olduğunu belirten Göksu, Nizamülmük 10 Nisan 1018’de doğmuştur. Asıl ismi Hasan’dır, Nizamülmük ismi ona Abbasi halifesi tarafından verilmiş bir unvan, yani devletin düzeni manasında, çok iyi yetişmiş bir bilim adamı, devlet adamıdır. 1040 yılında yapılan Dandanakan savaşından sonra Gazneliler’de mevcut bulunan devlet adamları, bilim adamları Selçukluların hizmetine geçiyor. İşte Nizamülmük ve babasının Selçuklular ile tanışması bu şekilde oluyor. Nizamülmük’ü ilk olarak Çağrı Bey keşfetmiştir. Öyle ki, o zaman Melik olan Sultan Alparslan’ın hizmetine veriyor. Çağrı Bey, oğlu Alparslan’a “oğlum bu adam benden sonra senin babandır. Yap dediğini yap, git dediği yere git” diyor. Çağrı Bey’in vefatından sonra tahta çıkan Sultan Alparslan ile birlikte vezir olan Nizamülmük, devlete kattığı birçok yeni sistemle Selçuklu topraklarını genişletmeye başlatmıştı. Sultan Alparslan’ın 1071 Malazgirt savaşından sonra, 1072 yılında uğradığı suikast sonucu vefat etti. Eğer Nizamülmük gibi bir vezir olmasaydı, Selçuklu devleti o dönemde çok kolay yıkılırdı. Çünkü Melikşâh henüz 18 yaşında idi. Dedi.

O dönem Hasan Sabbah’ın ortaya çıktığını ifade eden Göksu, 1090 yılında Alamut kalesine yerleşen bu zat son derece tehlikeli, Bâtınilik faaliyetleri ile Selçuklu devletini yıkmaya çalışmıştır. İlk hedefleri Nizamülmük’tü, çünkü ilim yuvasını olan Nizamiye Medreseleri’ni kuran, devlet teşkilatını çok iyi bilen ve Siyasetname gibi eseri kaleme alan bir kişiydi. Haşhaşiler onu yıprakmak için olmaz faaliyeti yaptılar. Çünkü Sultan Melikşah’ı indirmek için önce Nizamülmük’ü bitirmek lazımdı. 1092 tarihinde Haşhaşi (Suikastçi) tarikatının bir üyesi tarafından sırtından hançerlenerek öldürüldü diyen Göksu, soru-cevapların ardından söyleşisini tamamladı.

Okuyucularının kitaplarını da imzalayan Doç. Dr. Erkan Göksu, Gaziantep Büyükşehir Belediyesine göstermiş olduğu misafirperverlikten dolayı teşekkür etti.