GEÇMİŞTEN GELECEĞE TÜRK HALI VE KİLİMLERİ SERGİSİ AÇILDI

Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı tarafından, Dünyada günümüz makina halıcılığının merkezi olarak kabul edilen Gaziantep’te el halıcılığının tarihçesini oldukça önemli örneklerle gözler önüne seren “Geçmişten Geleceğe Türk Halı ve Kilimleri” Halıcılık Sanatının Öyküsü sergisi 19 Ocak tarihinde Gaziantep Sanat Merkezi’nde açıldı.

15. yüzyıldan günümüze çeşitli örneklerin yer aldığı sergide, pek çok antika halı ve kilim ilk kez izleyici karşısına çıktı. Çeşitli koleksiyonlardan derlenen seçki, yöreler arasındaki renk ve biçim farklılıkları ile yöre insanlarının yaşamlarını, kültür ve sosyal konumlarının incelenmesine olanak sağlayan sergide; Konya, Uşak, Isparta, Kayseri, Mersin, Yağcıbedir, Yahyalı gibi el dokuma halı ve kilimciliğin merkezi olmuş bölgelerin yansıra bugün ki makina halıcılığının öncesinde el dokuması ile de ünlü olan Gaziantep halı ve kilimleri de sergilendi.

Sergi açılışında  Halıcılar Odası tarafından getirelen halı dokuma tezgahında halı ve GASMEK tarafından kilim tezgahında kilim dokunurken bir diğer yanda sergiye yönelik koleksiyoner Halit Ziya Biçer ve Halıcılar Odası Başkanı Mehmet Törer'in konuşmaları yer aldı.

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Deniz Köken, Genel Sekreter Yardımcısı Oya Alpay, Başkan Danışmanı Zafer Okuducu, Op.Dr. Samet Bayrak, Koleksiyoner Mahmut Köylü, Koleksiyoner Öğr.Gör.  Zahide Şahin ve pek çok sayıda ziyaretçi katılımıyla gerçekleşen sergi açılışında açılış konuşmalarının ardından açılış kurdalesi kesilerek, sergi gezildi.

Türk Halı Sanatında Motifler ve Anlamları

Yöreden yöreye değişiklik gösterse de Türk halılarında gelenekselleşmiş bazı motifler vardır ki yüzyıllardır anlamlarını yitirmemiş ve bugün hala kullanılmaktalardır. Bu motiflerin dört ana teması vardır; Doğum, hayat, ölüm ve ölümsüzlük.

Halının kendi içindeki kurgusu da bu dört temaya göre belirlenir ve motifler buna göre işlenir. Halı sanatçısı dokumaya önce doğum ile ilgili motiflerle başlar, hayat ve ölümle devam eder.

İlk tema olan Doğum ile ilgili motiflerden bahsedecek olursak örnek olarak erkekliği, cesareti ve gücü temsil eden "koç boynuzu" motifini gösterebiliriz. Karpuz, üzüm ve nar gibi meyve motifleri de doğurganlığı simgeler. "Küpe" motifi ise Anadolu'da uzun yıllardır düğün hediyesi olarak benimsenmiştir ve bir halıdaki küpe motifi halıyı dokunan kişinin evlilik isteğini ifade etme biçimidir.

Yaşamı temsil eden motiflerin başında "akan su" motifi gelir. Yaşamın korunması için işlenen motiflerden bazıları "muska", "nazar boncuğu", "dulavratotu", "ejderha" ve "kurt ağzı"dır.

Kuş motifi birçok anlamı birden barındırmasına rağmen yaygın olarak ölümü simgelemek için kullanılır. Son tema olarak, ölümsüzlüğü anlatmak için ise "yaşam ağacı" ve genelde bu ağacın üzerinde uçarken temsil edilen "can kuşu" motifleri kullanılır.

Sadece figüratif desenler değil, halı sanatında renkler de anlam yüklüdür. Kırmızı dostluk ve sevgiyi, sarı nazarı, mavi umudu ve yeşil ise ayrılığı simgeler.